"Waarom-vraag?" beantwoorden met "Gewoon Daarom" veroorzaakt twijfel

Is de waarom vraag nog steeds jouw favoriet?

Elke beelddenker stelde deze vraag als kind.

Bleef jij ook net zolang waarom vragen stellen tot de mensen in je omgeving er knettergek van werden?

Wat gebeurde er op zo’n moment met je als kind?
Wat ging er in jouw brein om?

In het hoofd van een kleine vraagstaart

Tijdens het vragen naar het waarom, is je brein koortsachtig n de weer op 2 vlakken:

1) De boodschap of situatie proberen begrijpen

Als kind probeerde je het verhaal te volgen wat iemand je vertelde.
Of je was in een situatie beland waar je een aantal zaken onduidelijk vond.

Je wilde voor jezelf een beeld te vormen van het geheel:

• Door te begrijpen waar het over gaat.
• Welke elementen belangrijk zijn.
• De logica in het geheel te verstaan.

2) De informatie verwerken in je brein

En tegelijkertijd was je aan het zoeken waar dit stukje kennis of informatie thuis hoorde in jouw brein. Waar deze kennis een plek zou moeten krijgen.

Op welke manier deze nieuwe informatie verbonden was met alle kennis die je al bezat. Om de verbanden te zien, ging je vragen stellen.

Er gebeurt heel wat activiteit in jouw onderbewuste waar niemand in je omgeving toen aandacht aan besteedde.

De gevolgen die niemand zag

Die waarom vraag was voor een kleine beelddenker veel belangrijker dan iedereen in zijn omgeving dacht. De antwoorden en extra informatie was noodzakelijk om goed te kunnen functioneren en volgen op school.

De goedbedoelde opmerking: “Stop met vragen en volg nu maar je ziet wel waar we uitkomen.”, maakte het probleem van onduidelijkheid en verwarring nog groter!

Praktisch schoolvoorbeeld:

De juf vertelt de klas op maandagochtend: “Deze week gaan we elke dag leren over de boerderij”
Voor de meeste kinderen is dit genoeg informatie om elke dag de lessen te kunnen volgen.

Voor elke beelddenker in de klas, zorgt deze boodschap voor verwarring omdat de informatie niet duidelijk en concreet genoeg is.

Dit zet automatisch een aantal processen in het brein in werking om de ontbrekende informatie in te vullen. Hierdoor starten een hele reeks associaties in het hoofd van deze leerling waardoor zijn gedachten alle kanten uitgaan. Hij denkt aan:

• dieren op de boerderij
• moestuin
• tractor
• akkers en gewassen
• varkens in de stal
• koeien in de wei
• hond en kat
• boer en boerin en hun kinderen. Wat waren die kinderen toch echte gelukzakken omdat die altijd in de velden mochten spelen…

De gedachten van deze leerling vliegen alle kanten op. Hij is niet meer in de klas maar wel in zijn eigen fantasiewereld … En dus krijgt deze jonge beelddenker een opmerking dat hij niet aandachtig aan het volgen is.

Maar volgen is onmogelijk zolang hij niet weet wat er moet gebeuren met de aangeboden informatie.

Klinkt dit je bekend in de oren?

Ja!

Maar dat was vroeger! Toen ik op school zat, overkwam me dit constant.
Maar op mijn werk niet meer hoor!

Ik heb slecht nieuws want dit gebeurt nog steeds op de werkvloer vandaag!

Stel dat je verplicht naar een 5-daagse cursus moet van je leidinggevende. Je krijgt geen verdere concrete informatie over:

• Waarom deze opleiding zo belangrijk voor je werk is.
• Op welke manier deze kennis je vooruit kan helpen in je werk.
• Wat het verband is tussen de cursus en jouw opdrachten.
• Er is geen duidelijke reden waarom jij dit moet volgen en je collega’s niet.

Kortom er ontbreken een aantal cruciale elementen in het geheel die voor jou als beelddenker cruciaal zijn.

Hoe ervaar je deze situatie?

De kans is groot dat je ergernis en frustratie voelt:

• Je hebt het al razend druk zonder die cursus en toch verplicht je directeur jou om nu die 5-daagse opleiding te volgen.
• Op die 5 dagen kan ik heel veel taken afwerken en die blijven allemaal liggen omdat die opleiding nu eerst moet. Zo geraak ik nog verder achterop met mijn werk.

Er is echter geen weg naast. Je bent ingeschreven en gaat naar de opleiding.

Wat ga je tijdens deze opleidingsdagen doen?

Je bent hier nu toch en wil iets zinvols maken van deze dagen. Welke opties heb je?

1) Zwijgen en van buiten leren

Ga je de theorie gewoon klakkeloos van buiten leren omdat je verplicht bent dit te volgen en je het getuigschrift wil behalen?

Als je kiest voor deze optie, val je zelf maar ook je frustratie tijdens de cursus niemand op.

Maar deze keuze zal je ontzettend veel energie kosten. Bovendien zal het rendement van de opleiding – datgene wat jij met deze nieuwe kennis gaat doen in je werk – zeer laag zijn.  Dit betekent dit dat de kennis snel weer zal verdwijnen uit je brein omdat er geen verbanden zijn gelegd met de kennis die je al bezat.

2) Vragenstellen ter verduidelijking

Je blijft zoeken tot je begrijpt wat het verband is met jouw werk en kennis zodat je de theorie met de juiste informatie kan verbinden.

Kies je voor deze optie dan komen de waaromvragen naar boven. Je gaat dus vragen stellen aan de docent om jouw beeld van de situatie te vervolledigen.

Voor jou zijn deze antwoorden cruciaal om zo snel mogelijk het overzichtsbeeld van de cursus voor jezelf op te kunnen bouwen. Enkel op deze manier kan je gericht de theorie beginnen verwerken en op de juiste plaats stockeren in je brein.

Hoe ervaren andere deelnemers jouw vragen?

Voor elke andere persoon zijn jouw waaromvragen verschrikkelijk irritante vragen die de start van de cursus vertragen.

Voor buitenstaanders lijken dit volstrekt onzinnige vragen omdat:

• Jouw vragen beperken zich niet tot de inhoud van de cursus, ze gaan immers ook over elementen er buiten.
• Ze lijken random en lukraak gesteld te worden: totaal onlogisch, van de hak op de tak springend, zonder concreet doel.
• Je medestudenten ervaren dit al gauw als afleiding en vertragingsmanoeuvres om de start van de opleiding uit te stellen.

Beelddenker ervaringen

Met of zonder succes, je hebt vast beide opties al ervaren of uitgeprobeerd?

In de meeste gevallen maak je jezelf niet populair in de groep en bij de docent!

Verschillende soorten waarom vragen

De waaromvraag dwingt je gesprekspartner tot nadenken over de reden waarom iets zo is.

Het stellen van de waarom vraag kan confronterend overkomen waardoor mensen het gevoel krijgen zich te moeten verdedigen.

Er bestaan verschillende soorten waaromvragen:

1) Verklarende waarom

Je stelt een waaromvraag om een antwoord te krijgen waarom iets gebeurt. Dit is een vraag vanuit nieuwsgierigheid om te begrijpen wat er in de situatie aan de hand is.

Je wenst extra informatie te krijgen over de situatie om jouw beeld te vervolledigen of te corrigeren.
Omdat jij informatie mist om een beslissing te kunnen nemen of in actie te komen, stel je deze vraag.

Het is niet je bedoeling om je gesprekspartner of de kennis die hij bezit, in vraag te stellen.

2) Argumentatie waarom

Je gebruikt de waarom vraag om van je gesprekspartner een argument te krijgen waarom iets zo is. In dit geval verwacht je van je gesprekspartner dat deze met grondig onderbouwde argumenten komt.

De kans is groter dat je gesprekspartner in de verdediging schiet om te bewijzen dat jouw mening of beeld fout is en zo zichzelf gaat verdedigen.

Deze argumentatie vorm wordt makkelijk gevolgd door een daarom-antwoord om de discussie of het gesprek onmiddellijk af te sluiten. Door dit als antwoord te geven, stopt je gesprekspartner onmiddellijk het gesprek.

Waar loopt het fout op de werkvloer met de waarom vragen?

Beide types waaromvragen gebruiken we door elkaar in dagelijkse gesprekken zonder aan te geven wat de bedoeling van onze vraag is.

De meeste mensen denken aan de argumentatie versie bij het horen van een waarom vraag:
Die gaat direct de automatische reflex oproepen waardoor je jezelf gaat verdedigen.

Terwijl beelddenkers constant de verklarende variante van de waaromvraag stellen:
In plaats van de ander te willen aanvallen, willen ze zoveel mogelijk informatie verzamelen om hun overzichtsbeeld van de situatie te vervolledigen.

Ze willen begrijpen waar het overgaat omdat deze collega’s een overzichtsbeeld van een situatie voor zichzelf nodig hebben alvorens ze:

• kunnen starten met een project;
• een opleiding kunnen volgen;
• succesvol samenwerken met een team;
• bijdragen aan een brainstormsessie;
• meedenken aan de oplossing van een probleem
• enz.

In beelddenker communicatie is het belangrijk om aandacht te hebben voor de juiste intonatie van de waarom vraag. Dit heeft immers een enorme invloed heeft op de ervaring of beleving en dus ook de reactie van de luisteraar.

Op welke manier ordent een beelddenker kennis?

Een mogelijke oplossing voor jou als beelddenker zou kunnen zijn:

• Kader je vraag in de juiste context.
• Geef je behoefte aan extra informatie aan als reden waarom je een antwoord op deze vraag nodig hebt.
• Verduidelijk welke informatie ontbreekt voor jou zodat je gesprekspartner jou verder kan helpen zonder dat een van beiden moet beginnen argumenteren.
• Hou het bij jezelf zonder de ander aan te vallen.

Zolang je als multi-getalenteerde bruggenbouwer geen verbanden ziet, blijf je zoekend.

Je hebt de juiste context nodig om de nieuwe informatie op de juiste plek in je brein te stockeren. Je combineert kennis volgens een persoonlijk en logisch systeem in je hoofd. Je gebruikt hiervoor een eigen logica dus geen systeem wat andere mensen zouden gebruiken.

Waarom? Gewoon daarom!

Dat werkt averechts bij een beelddenker:
Een multi-getalenteerde bruggenbouwer verplichten om te stoppen met vragen en gewoon te starten, creëert enkel nog meer frustratie en wantrouwen bij alle betrokken partijen.

Terug naar het schoolvoorbeeld

De volgende boodschap van de juf volstaat om het kader te schetsen: “Deze week leren we over de boerderij. Vandaag bekijken we de kleine boerderij dieren.”

Dit is voldoende informatie om direct het juiste beeld voor ogen te halen zodat de leerling aandachtig kan blijven luisteren en de leerstof onthouden zal worden.

Als de docent dit elke morgen als eerste boodschap meegeeft, zal de kleine beelddenker direct volgen zonder extra vragen.

Wat als de verbanden duidelijk zijn?

Eens je een kader of een verband hebt, gaat het makkelijk en leer je onwaarschijnlijk snel. Op deze wijze zit de informatie ook in jouw hoofd op de juiste plaats opgeslagen.

Eens opgeslagen kan je de kennis in alle mogelijke situaties gaan toepassen omdat je die verbinding maakt met alle informatie die je al had.

Je maakt dus als het ware een soort kennis-netwerk-verbinding in je brein. Een brug tussen de nieuwe informatie en datgene wat al in je geheugen aanwezig is.

Je ziet als het ware een soort systeem of structuur tussen verschillende onderwerpen en informatie. Dit zijn individuele klasseersystemen gebaseerd op de persoonlijke kennis en ervaring die al opgeslagen zit in je brein.

Met andere woorden je leert niet in vakjes of onderwerp per onderwerp. Alles hoort bij elkaar en is onderling verbonden in jouw hoofd!

Jouw Waarom? zoekt naar extra achtergrond informatie die je nodig hebt om een duidelijk beeld te krijgen zodat de nieuwe kennis de juiste plek krijgt in jouw geheugen. Dit gebeurt op elk moment:

• werksituatie
• leeromgeving
• alledaagse situaties thuis of onderweg

Het is dus een kenmerk van de bruggenbouwer competenties van multi talent leiders. Het is belangrijk voor deze medewerkers en draagt bij aan een goede en vlotte de samenwerking op het werk.

Context is cruciaal voor de ervaring van volwassen beelddenkers

Als multi talent leider of beelddenker kan je leren om je boodschap duidelijk en verstaanbaar over te brengen. Er zijn veel goede communicatie modellen die je hierbij kunnen helpen om de waaromvraag goed te formuleren.

Met het gebruik van de juiste communicatietechnieken alleen, krijg je nooit het antwoord op de cruciale waarom vraag voor jou:
De informatie die je nodig hebt om te weten op welke plek in jouw geheugen bijkomende informatie of de oplossing te vinden is of nieuwe kennis gestockeerd moet worden.

Klassieke communicatie technieken lossen jouw probleem niet op, zolang je blijft vragenstellen zonder dat je weet wat je nodig hebt om de volgende stap te kunnen zetten.

Wat is jouw behoefte om verder te kunnen gaan?

• duidelijkheid over de context
• het overzicht van deze situatie
• extra informatie over het proces vooraf of hierop volgend.

Zodra je weet waarom jij meer informatie nodig hebt dan je collega’s of medewerkers om te kunnen beslissen, kan je gerichte vragen stellen.

Hoe stel je een waarom-vraag?

Alles start met de nodige kennis over jouw behoeften en bewustzijn van de verschillen tussen collega’s . In de volgende stap ontdek je manieren om verschillende communicatietechnieken doelgerichter te gebruiken.

Kan jij hier als beelddenker ondersteuning bij gebruiken om jezelf verder te ontwikkelen tot de best mogelijke versie van jezelf?

Bekijk het multi talent leider traject wat specifiek ontwikkeld is om beelddenkers op het werk stappen te laten zetten. Het leert je om waaromvragen op een constructieve manier te gebruiken.

Opmerking van de auteur:

Dit artikel verscheen voor het eerst op 4 mei 2018. Deze publicatie wordt regelmatig aangevuld met de laatste nieuwe inzichten. De laatste update gebeurde op 26 februari 2024.

Vergelijkbare omschrijvingen voor beelddenkers en aanverwante profielen vind je in dit overzicht.

Het anders-zijn, gaat pas op een positieve manier voor jou werken als je dit leert omdenken:
Op dat moment ga je deze extra kwaliteiten verder ontwikkelen in plaats van te blijven vasthangen aan de tekorten die anders-zijn met zich meebrengt. Jouw meerwaarde zit in die extra kwaliteiten!

Je bent veel meer dan een label en bovendien is iedere mens uniek.
We zijn allemaal verschillend en enkel door alle talenten samen te brengen gaan we sneller vooruit als team!

Wil je weten hoe jij de waarom-vraag optimaal kan inzetten op je werk?

Stel je vraag via het contactformulier of maak een afspraak om telefonisch de mogelijkheden met Saskia te bespreken. Ze helpt je graag om je waarom-vraag te beantwoorden.

Bron afbeeldingen: Numentum & Drawify

26 februari 2024