Hoe gaan vooronderstellingen je onzekerheid versterken?

Wat als je op basis van vooronderstellingen beslissingen neemt?

Dit wil zeggen de non-verbale reacties van anderen interpreteren vanuit je eigen referentiekader; Door de situatie te gaan beoordelen vanuit je persoonlijke perspectief of invalshoek; Op basis van de kennis en informatie die jij ter beschikking hebt op dat moment.

Je bouwt uitsluitend verder op je persoonlijk oordeel zonder met andere af te toetsen of jouw beeld van de werkelijkheid klopt.

Resultaat van een eenzijdige interpretatie:

Je gaat de situatie verkeerd boordelen op basis van signalen die je opmerkt.
Dit kan zowel positief zijn: je gaat ervanuit dat de ander goedkeurt wat je zegt;
Of negatief zijn als je vooronderstelt dat de non-verbale reacties die je opmerkt aangeven dat de ander je afkeurt.
In de meeste gevallen zie je slechts een deel van wat er zich afspeelt op een bepaald moment. Daardoor is jouw interpretatie onvolledig. Er zal altijd een deel van de beschikbare informatie in jouw beoordeling ontbreken.

Verder werken op basis van je eigen aanname of hypothese hiervan, kan je in lastige situaties brengen.
Herken jij dit?

beelddenken vooronderstellingen en beslissingen nemen

Wat doet een verkeerde aanname met jou?

Stel dat jij een presentatie geeft voor je manager of collega’s om een nieuw project voor een klant voor te stellen.

Een van je collega’s begint te geeuwen en lijkt in slaap te vallen. Misschien zit je manager op zijn telefoon te kijken. Je ziet hierin een teken dat zij je voorstel saai en niet goed genoeg vinden.

Je begint tijdens de presentatie zelf je verhaal aan te passen omdat je denkt dat hierdoor de luisteraars wel geïnteresseerd gaan blijven luisteren.

Als jij onmiddellijk aanpassingen gaat doen op basis van jouw eenzijdige interpretatie, gooi jij je volledige voorbereiding overboord:

Het gestructureerde en onderbouwde voorstel wat je zorgvuldig voor hen had voorbereid.
De extra feiten en cijfers die je bewust had toegevoegd omdat je weet dat je manager dit nodig heeft om de resultaten te kunnen inschatten.
De impact van dit project op de organisatie van de klant omdat je collega’s deze informatie nodig hebben.

Kortom allemaal gegevens die je collega’s en leidinggevende nodig hebben om een beslissing te kunnen nemen of om de opdracht uit te kunnen uitvoeren.

beelddenken en vooronderstellingen doen je zelfvertrouwen afnemen

Faalangst laat je onzekerheid groeien!

Door je voorbereiding los te laten, neemt je zelfvertrouwen af. Je maakt hierdoor je eigen positie minder krachtig waardoor je angst om te falen groeit.

Omdat jij onder stress komt te staan, ga je terugvallen op je natuurlijk taalgebruik en de chaos in je hoofd:

Je gaat van de hak op de tak springen om zoveel mogelijke informatie te geven;
Je brein voelt de noodzaak om opnieuw te gaan associëren om je concept bij te sturen. Waardoor alle structuur in je betoog verdwijnt. Er is geen onderscheid meer tussen hoofd- en bijzaken;
Je natuurlijk taalgebruik is verhalend. Hierin ontbreken cijfers en feiten omdat je denkt in concepten en ideeën.

Jouw voorbereiding dient om vooraf orde te scheppen in de chaos in jouw gedachten. Het helpt je om structuur aan te brengen in je presentatie. Dit zijn elementen die je luisteraars ook nodig hebben willen ze je kunnen volgen.

Het resultaat als je uit de losse pols gaat presenteren en je voorbereiding loslaat:

Je luisteraars haken af.
De kwaliteit van je presentatie neemt af.
Je komt onzeker over.

En dat allemaal op basis van wat jij verkeerd concludeerde uit de lichaamstaal van je publiek!

Improvisatie en vooronderstellingen

Door op basis van vooronderstellingen al improviserend verder te gaan presenteren, begeeft een beelddenker zich op glad ijs. Ook al beheers je de materie goed. Zonder voorbereiding neemt je natuurlijke manier van praten de bovenhand zonder dat jij het beseft.

Voor jou is het verhaal duidelijk: Je hebt de situatie als geheel en elk onderdeel apart geanalyseerd en keuzes gemaakt. Met deze informatie heb je een totaalbeeld van de situatie opgebouwd.

Je hebt je inzichten gecombineerd met de kennis en informatie die jij al hebt. Zo ontstaat een nieuw product, dienst of oplossing je je brein.

De kans is groot dat je manager en collega’s niet dezelfde basisinformatie bezitten, terwijl jij veronderstelt van wel. Als jij dit voorstel of deze oplossing onvoorbereid gaat presenteren, dan lijkt dit voor je luisteraars:

Een onafgewerkt voorstel:

De natuurlijke voorkeurtaal van een beelddenker is verhalend zonder enige vorm van structuur of duidelijke focus omdat je gedachten alle kanten opgaan. Dit gebeurt razendsnel waardoor je elke gedachte onmogelijk aan hetzelfde tempo onder woorden kan brengen.

Een ongestructureerd presentatie:

Beelddenkers zijn conceptuele denkers, wat betekent dat hun eerste ideeën vaag en weinig concreet zijn. In eerste instantie is er geen onderscheid tussen hoofd- en bijzaken. Alles lijkt even belangrijk te zijn, terwijl er massa’s details ontbreken. Voor de ene vertel je teveel details en voor de andere ben je onzorgvuldig omdat je slordig omspringt met details.

Tijdverlies:

Van nature zal een beelddenker weinig cijfers, feiten en data vermelden waardoor er geen duidelijk te verwachten resultaat geschetst wordt. Dit zijn elementen die je tijdens de voorbereiding van je presentatie pas gaat toevoegen.

vooronderstellingen en een goede voorbereiding met tips

Wat doen vooronderstellingen met jouw zelfbeeld?

Laat jij je voorbereiding tijdens een presentatie achterwege, dan neemt je natuurlijke stijl het van je over en verdwijnen deze elementen uit je betoog.

Je geeft je luisteraars het gevoel dat je hun tijd aan het verprutsen bent omdat je onvoorbereid naar de presentatie bent gekomen. Dat merk je omdat je luisteraars nog meer ziet afhaken waardoor jouw onzekerheid groeit.

Terwijl je er wel degelijk tijd genomen had om je presentatie zorgvuldig voor te bereiden en te voorzien van de juiste informatie voor je leidinggevende en collega’s.

Voor een luisteraar met dezelfde voorkeurstijl, is dit geen enkel probleem. Dit wordt een gezellige brainstormsessie om ideeën af te toetsen maar leidt zelden tot concrete resultaten of beslissingen tijdens zo’n sessie.

Voor alle collega’s of managers met een andere voorkeur denkstijl, veroorzaakt dit ergernis en frustratie. Hun respect en vertrouwen in jou neemt af.
Hoe meer dit gebeurt, hoe moeilijker het wordt om als team verbindend samen te werken.

Als je tijdens een presentatie je boodschap gaat bijsturen op basis van jouw aannames, stap je uit je kracht. Je gaat er automatisch vanuit dat het om jou gaat, als iemand anders reageert dan je zou verwachten.

Je vooronderstellingen aftoetsen met je publiek in plaats van ze klakkeloos aan te nemen, is absoluut nodig. Dit doe je bijvoorbeeld door bijkomende vragen te stellen om te controleren of je aanname juist is.

Je weet niet wat er speelt, je kan van alles vooronderstellen. Maar enkel een respectvolle vraag kan antwoord geven wat er echt speelt of je assumpties bevestigen. Hiervoor dien je het gesprek met je manager of collega’s te durven aangaan op een respectvolle manier.

Door te reageren op basis van je eigen vooronderstellingen, ondermijn je jezelf. Je onzekerheid neemt toe in plaats van dat jij zelfzeker overkomt.

Leer je vooronderstellingen ombuigen in een positief voordeel

Hoe je voorstellen en ideeën brengt, is nog veel belangrijker dan datgene wat je te vertellen hebt!

Maak dus tijd voor een goede voorbereiding. Jij bent immers de architect van je betoog!

Bewuster leren werken met verschillende voorkeuren op het werk geeft rust, vergroot je zelfvertrouwen en creëert mogelijkheden om beter samen te werken. Zowel jij als je team halen voordeel uit dit begeleidingsprogramma zoals het Multi talent leider Traject.

Meld je nu aan

Saskia Smet is de auteur van dit artikel en oprichtster van Numentum.

Opmerking van de auteur:

Dit artikel verscheen voor het eerst op 5 november 2019. Deze publicatie wordt regelmatig aangevuld met de laatste nieuwe inzichten. De laatste update gebeurde op 1 maart 2021.

Vergelijkbare omschrijvingen voor beelddenkers en aanverwante profielen vind je in dit overzicht..

Het anders-zijn, gaat pas op een positieve manier voor jou werken als je dit leert omdenken:
Op dat moment ga je deze extra kwaliteiten verder ontwikkelen in plaats van te blijven vasthangen aan de tekorten die anders-zijn met zich meebrengt. Jouw meerwaarde zit in die extra kwaliteiten!