Hoe groot is je probleemoplossend vermogen? Hoe pak je problemen aan?

Probleemoplossend denken

In het Westen leren we al heel jong om problemen analytisch en rationeel op te lossen. Dit wil zeggen stap voor stap onderzoeken volgens een bepaald stappenproces:

1. Alle informatie verzamelen.
2. Het probleem analyseren.
3. Beslissen en een oplossing kiezen op basis cijfers en data.

Probleemoplossend denken voor beelddenkers

Beelddenkers zijn visueel-ruimtelijke denkers:

1) Eindresultaat of oplossing:

De oplossing in hun hoofd is een holistisch of totaalbeeld van de situatie: Probleem en oplossing als één geheel.

2) De stappen in het proces

Daarna gaan ze stap voor stap terug in het proces:

• Tijdens het terugkeren van oplossing naar probleem, gaan ze alle relevante elementen groeperen of samenbrengen.
• Zo brengen ze gaandeweg meer structuur aan in de gedachten in hun hoofd. Ze scheppen orde in de chaos.

Deze werkwijze is voor een multi talent professional heel logisch. Buitenstaanders blijven het lastig vinden om de stappen te volgen en te begrijpen.

Cruciale elementen in probleemoplossend vermogen

1) Overzichtsbeeld

Het proces start met het opmaken van een situatieschets met alle nuttige informatie: 

• probleem;
• alle mogelijke risico’s en gevaren onder weg;
• oplossing.

2) Kennis en informatie verwerken

Een beelddenker is een snelle denkers is en verwerkt alle informatie in een fractie van een seconde zonder dat hij zich hiervan bewust is. Hun brein legt automatisch verbanden tussen het probleem en kennis die al opgeslagen zit in hun hoofd.

Waar zitten de verschillen?

Beelddenkers zien oplossingen of problemen veel sneller in hun hoofd dan een collega het lineaire denkproces volgt. Dit stap voor stap proces verloopt trager. 

Beelddenkers zien oplossingen of problemen veel sneller in hun hoofd dan ze dit met woorden kunnen uitleggen.
Gevolg: Het verhaal wat ze vertellen lijkt totaal geen samenhang te hebben voor een collega die het probleem stap voor stap wil oplossen.

Waardoor ontstaat er miscommunicatie en ergernis?

Stel dat een beelddenker aan zijn collega wil uitleggen dat er op een bepaald punt een hindernis gaat opduiken. Dit is correcte en waardevolle informatie.

Als de collega nog niet in de processtap is waar de hindernis zich zal voordoen, dan vindt hij deze bijkomende informatie irrelevant:

• Deze informatie gaat over een ander probleem wat hier niets bijdraagt.
• De collega zal aanmanen om bij het probleem te blijven zonder toevoeging van extra elementen.
• De opmerking komt te vroeg als je de stap voor stap methode gebruikt. 

Hoe ziet een totaalbeeld er uit?

Kijk naar 2 afbeeldingen van het doolhof hieronder. 

Het is een groot verschil als je in het doolhof stapt en zo je weg zoekt naar buiten dan dat je van bovenaf naar het doolhof kijkt.

Als je van bovenaan kijkt naar het doolhof krijg je een overzichtsbeeld van de totale situatie:

• Je ziet het probleem, namelijk het doolhof.
• De oplossing, namelijk de manier om uit het doolhof te geraken, zie je op dat moment ook veel beter dan wanneer je in het doolhof rondloopt.

Wat zorgt voor ergernis?

Misverstanden ontstaan als collega’s zich niet bewust zijn dat er verschillende manieren van probleemoplossend werken bestaan. Discussies, onbegrip en frustraties groeien als verschillende werkwijzen  door elkaar gebruikt worden, terwijl het team denkt op dezelfde manier te werken aan de oplossing van de uitdaging.

Verplicht je een beelddenker om deel uit te maken van een team wat op een lineaire manier problemen oplost, dan gaat hij vastlopen vermits dit een onnatuurlijke manier van werken voor hem:

• Het voelt als een beperking om de lineaire manier van denken te moeten volgen.
• Ze hebben chaos nodig om tot oplossingen te komen.

Is de oplossing zien wel een voordeel?

Het probleemoplossend vermogen van een beelddenker begint te werken als hij zijn gedachten de vrije loop laat. Zodra je hem een probleem voorlegt, vormt zich in zijn hoofd een beeld van de situatie en de oplossing.

De oplossing zien als totaalbeeld, gaat sneller dan stap voor stap werken.
Deze manier levert extra informatie op die in de eerste stap van het lineaire proces nog onzichtbaar is.

Wil de beelddenker zijn teamleden helpen door deze informatie bij de start te delen, dan vinden ze dit irrelevant. 

De ergernis of frustratie zal verder toenemen omdat de beelddenker ervaart dat stap voor stap manier van aanpakken niet werkt en problemen onopgelost blijven:

• Zelf ziet hij immers een oplossing om het probleem aan te pakken.
• De collega’s lijken dit niet te willen zien of hieraan mee te willen werken.

Wat werkt wel?

Bewust zijn van de verschillende manier van probleemoplossend denken, doet het zelfvertrouwen van elke beelddenker groeien:
Hierdoor beseft hij dat zijn inzichten relevant en nuttig zijn als ze op het juiste moment en op de juiste manier aangebracht worden.

De juiste manier betekent de juiste taal en woordenschat gebruiken om vertrouwen op te bouwen.
Als beelddenker praat je immers over een hindernis die je collega’s op dat moment nog niet kunnen zien. Kies dus de aangepaste manier om je voorstel te brengen zodat verbindend samenwerken mogelijk is:

• Ga gerichte vragenstellen zodat het team sneller de analysestappen kan doorlopen.
• Begin eerst structuur aan te brengen in je denkproces, daardoor maak jij het je collega’s makkelijker om je redenering te begrijpen.

Samenwerken creëert mogelijkheden

Probleemoplossend denken betekent denken in mogelijkheden:
Dit gaat uit van het principe dat er voor elk probleem meerdere oplossingswijzen en oplossingen mogelijk zijn.

Aangezien problemen in de toekomst alsmaar complexer zullen worden, zal het probleemoplossend vermogen van teams steeds belangrijker worden:
Kennis en expertise uit verschillende domeinen zal samengebracht moeten worden om tot oplossingen te komen.

Verbindend samenwerken vraagt om alle middelen te bundelen om het beste resultaat te behalen:

• elke vorm van probleemoplossend vermogen
• kwaliteiten van alle teamleden

Anders denken en werken

Als een beelddenker hinder ondervindt van een van de 7 stressfactoren, dan ontstaat  er een interne crisis die alle energie en aandacht opeist.

De oplossing van deze crisis begint met de verschillen te herkennen en ze te leren ombuigen naar een positief voordeel:
Er is niets mis met jou maar zolang je blijft geloven dat er geen verschillen zijn, zal het nooit lukken om gehoord te worden door het team.

7 gezichten van anders denken: Problemen oplossen

Problemen oplossen is een van de 7 stressfactoren waar beeldenkers regelmatig onbewust tegenaan lopen. Je vindt ze alle 7 kort beschreven in dit downloadbare overzicht (2 pagina’s) aanvraag document.

Dit is het 5de artikel is in de reeks van de 7 stressfactoren voor beelddenkers of multi-getalenteerde bruggenbouwers op de werkvloer. De links naar alle artikelen in de reeks vind je in het overzichtsdocument. Deel 6: Leren

Opmerking van de auteur

Dit artikel verscheen voor het eerst op 31 januari 2013. Deze publicatie wordt regelmatig aangevuld met de laatste nieuwe inzichten uit de praktijk. De laatste update gebeurde op 3 maart 2025.

Ze begeleidt en adviseert sinds 2010 multi-getalenteerde professionals, leidinggevenden en ondernemers op de werkplek. Door haar begeleiding ontdekken ze manier om vlotter en efficiënter te kunnen samenwerken.

Beelddenkers en vergelijkbare profielen huren haar in als sparring partner, facilitator, trainer, consultant, mentor of coach om hen te helpen met communicatie vraagstukken, bedrijfsprocessen en hun persoonlijke ontwikkeling.

Vergelijkbare omschrijvingen voor beelddenkers en aanverwante profielen vind je in dit overzicht.

Beelddenken testen kan je op weg helpen. Jouw meerwaarde zit in de extra beelddenkerskwaliteiten op de juiste manier te leren gebruiken en ontwikkelen! 

Zolang je aandacht, tijd en energie blijft stoppen in het bijwerken van je tekorten, heb je niets meer over voor het trainen van je talenten.

Als je geen rolmodellen of voorbeelden ziet, ontdek je nooit welke verschillende mogelijkheden er zijn om jouw unieke beelddenker talenten in te zetten op het werk.

Wil jij je probleemoplossend vermogen aanscherpen?

Neem vrijblijvend contact op om de mogelijkheden te bespreken.

Bron afbeeldingen: Numentum, Drawify & Pixabay

3 maart 2025