Denkstijl verschillen. Kom jij van Venus of van Mars?
Wat is beelddenken?
Beelddenken of visueel-ruimtelijk denken is een manier om door middel van beeldinformatie naar de wereld om ons heen te kijken.
Beelddenken of visueel-ruimtelijk denken
Beeldtaal of beelddenken is waarschijnlijk de eerste taal die elke mens leert.
Het is een vorm van denken in beelden. Andere beschrijvingen voor aanverwante denkstijlen zijn termen als:
- divergerend denken
- associatief denken
- visueel ingesteld zijn
- analoog denken
- ruimtelijk denken
Taaldenken of woorddenken
Dit is een vorm van denken in taal.
Deze manier van denken wordt gezien als het tegenovergestelde aan beelddenken.
Begripsdenken
Bij begripsdenken vormen informatie en logica de basis voor het denkproces. Dit is een vorm van oorzaak en gevolg denken.
Dit kan ook gezien worden als het tegenovergestelde van beelddenken.
Verschillende denkstijlen
Beelddenken of begripsdenken zijn 2 verschillende manieren van denken die voorkomen op de werkvloer:
- De ene denkstijl is niet beter dan de andere.
- Ieder van ons heeft de basis van beide manieren van denken in zich. In de meeste gevallen is een van de twee sterker ontwikkeld of dominant.
- Elke denkstijl kijkt vanuit een andere hoek naar de wereld. Omdat beide groepen vanuit een andere invalshoek of perspectief naar dezelfde situatie kijken, ervaren mensen de werkelijkheid op een andere manier.
Gevolg:
Dit leidt in een aantal gevallen tot misverstanden en ergernis omdat men het gevoel krijgt verschillende dingen na te streven. Terwijl in de meeste gevallen mensen hetzelfde willen realiseren op een ander manier.
Letterlijk of figuurlijke zin?
Beelddenkers vinden het lastig om een onderscheid te maken tussen de letterlijke en figuurlijke betekenis van een zin, een spreuk of een gezegde.
Omdat ze taal vaak letterlijk nemen, leidt dit meermaals tot hilarische taferelen. Op zo’n moment lijkt het wel alsof een beelddenker van een totaal andere planeet komt.
Beeld-taal ...
Als iemand in het relaas van zijn dag aan je vertelt:
“ Ik heb een half uur aan de bus staan schilderen. “
Kan dit voor verwarring zorgen bij een beelddenker die hiernaar luistert.
- De beelddenker ziet hier letterlijk iemand die aan een bushalte staat te schilderen met een schildersezel, pallet en dergelijke meer.
- Hun brein kan volledig opgaan in deze gedachte, waardoor ze niet direct begrijpen dat dit gezegde in deze context in de figuurlijke zin gebruikt wordt; De verteller wil hiermee gewoon aangeven dat hij veel tijd verloren heeft omdat iemand anders niet opdaagde.
- Omdat een beelddenker deze mededeling letterlijk en visueel gaat interpreteren (schilderen aan de bushalte), wordt de boodschap volstrekt onlogisch in de rest van het verhaal.
- Hun brein blokkeert en gaat op zoek gaat naar een logische verklaring in het verhaal. Ze stoppen ze met luisteren en ze horen de rest van het verhaal niet meer.
Contradictorische reactie
De onmogelijkheid om direct de juiste versie (letterlijke of figuurlijke zin) te onderscheiden, is opmerkelijk en meestal totaal onverwacht voor de omstaanders.
Het zijn immers de beelddenkers zelf die van nature veel verhalende elementen en metaforen in hun eigen boodschap verwerken:
Als ze onvoorbereid iets presenteren, krijg je zelden een korte en bondige boodschap!
Wie is beelddenker en gebruikt dit als denkstijl?
Beelddenkers zijn mensen die denken in beelden en gebeurtenissen.
- Informatie ontvangen en verwerken ze bij voorkeur op een visuele manier.
- Ze moeten dingen kunnen zien en ervaren om ze te kunnen begrijpen.
- Kennis en ervaring klasseren ze aan de hand van beelden en symbolen, dus zonder woorden en begrippen.
Kennis verwerken
Nieuwe informatie wordt constant vergeleken met wat ze al kennen en weten. Zodra ze een verband ontdekken met de beschikbare informatie in hun brein, wordt de nieuwe informatie verwerkt en hierbij opgeslagen.
Kennis ordenen op basis van onderlinge verbanden is persoonsgebonden: Het resultaat is een unieke en chaotische verzameling van kennis en verbanden in het hoofd van elke beelddenker.
In tegenstelling tot taaldenkers die graag stap voor stap nieuwe informatie toevoegen. Omdat ze onderwerp per onderwerp opslaan ontstaat een logisch gestructureerde kennisdatabank in hun brein.
Moment opname
Beelddenken is een associatieve manier van denken.
Voor een beelddenker gebeurt alles tegelijkertijd dus op hetzelfde moment:
- Verbanden ontstaan tussen elke situatie, beleving of handeling.
- Elk nieuw element wat toegevoegd wordt aan hun brein, gaat het geheel of het volledige beeld beïnvloeden en veranderen.
- Beelddenkers ervaren dit als een totaalbeleving waarbij alle zintuigen betrokken worden.
Elke situatie is een vloeiende beweging bijgevolg constant in verandering.
Dit komt heel verwarrend en chaotisch over voor een begripsdenker die gewoon is van stap voor stap of lineair te denken op basis van logica en feiten.
Verschillen tussen denkstijlen
Beide denkstijlen lijken tegenpolen. Vandaar het gezegde dat de ene groep van Venus en de ander groep van Mars komt.
Begripsdenken | Beelddenken |
Tijd georiënteerd, kloktijd | Ruimtelijk georiënteerd, omgevingsbeeld |
Volgorde / Orde & regelmaat | Gelijktijdigheid / Chaos: |
Sequentieel stappenplan / Analytisch, feitelijk & stapsgewijs opbouwen | Overzichtsbeeld / Holistisch geheel, daarna pas ontrafelen in kleine stappen (soms zelfs van achter naar voren!) |
Vastleggen, structureren, ordenen in processen en procedures | Continu in evolutie en verandering: |
Leerstijl: | Leerstijl: |
Minder emotioneel beïnvloedbaar door de omstandigheden | Stemmingcgevoelig door omstandigheden (omgeving en personen) |
Systematisch ordenen | Thematisch verbinden |
Talig | Beelden & symbolen |
Kan een beelddenker anders leren denken?
Kan een beelddenker vaardigheden aanleren die meer gericht zijn op begripsdenken?
Wat als …
Stel dat we planmatig werken als voorbeeld nemen aangezien dit voor de meeste beelddenkers geen natuurlijk talent is.
Is het voor beelddenkers mogelijke om planmatig te leren werken?
Natuurlijk kan dit. Maar dit zal niet vanzelf gaan.
- Als beelddenker zal het je flink wat energie kosten om de basisvaardigheden van deze activiteiten onder de knie te krijgen.
- Een beelddenker zal echter nooit uitblinken in deze activiteiten omdat dit geen vaardigheden zijn die tot zijn natuurlijke talenten behoren.
- In een stressvolle periode, zullen dit de taken zijn die je steeds slechter zal gaan uitvoeren. Indien je stress nog verder toeneemt, zal je ze op een bepaald moment gewoonweg niet meer kunnen uitvoeren.
Administratieve taken
Ook al is dit geen van mijn kwaliteiten, ik heb als beelddenker en ondernemer geleerd om een aantal zaken zoals bijvoorbeeld mijn administratie super goed te organiseren.
Het is wel op mijn manier, dus niet noodzakelijk dezelfde manier die een administratieve medewerker of boekhouder zou gebruiken.
1) Waarom doe ik dit?
De reden hiervoor is eenvoudig: Opvolging van betalingen, offertes en contracten, boekhouding en dergelijke activiteiten, zijn dingen waar ik helemaal niet blij van word.
- Hoe sneller ik deze klus geklaard heb, hoe meer tijd ik heb voor dingen die ik wel leuk vind. Taken waar ik goed in ben en energie uithaal.
- Ik kies ervoor om dit goed te organiseren of te automatiseren omdat het van de eerste keer juist moet zijn. Ik wil er immers vanaf zijn!
Mijn privé administratie kan ik moeilijk aan iemand anders doorgeven. De administratieve taken van mijn bedrijf op termijn waarschijnlijk wel.
Ook in dit geval heb ik er alle voordeel aan om het eerst zelf georganiseerd te hebben:
Je kan maar iets efficiënt delegeren, als het proces op orde is en jij weet wat er nodig is.
2) Wat zet aan tot actie in dit geval?
Ik stel bij mezelf vast dat ik een duidelijke reden of doel nodig heb. Zonder doel blijf ik deze taken uitstellen en voor me uitschuiven.
In het geval van mijn administratie zal ik zien dat de stapels ongeordende documenten en papieren letterlijk beginnen groeien. Hoe langer dit aansleept, hoe groter mijn aversie en weerstand om eraan te beginnen.
Zodra ik voor mezelf heb beslist waarom ik deze klus wel wil aanpakken, schiet ik in actie.
3) Volhouden is de boodschap!
Ja, alle begin is en blijft moeilijk!
Als ik achteraf merk hoe simpel ik dit kon oplossen met een eenvoudig proces of checklijst en alle extra tijd dat dit me oplevert, is de voldoening groot. Dat blijft de beste motivator om het vol te houden!
Welke methode past bij jou?
Net zoals voor het bijhouden van je agenda of werkplanning, geldt ook in dit geval hetzelfde aandachtspunt:
Kies de methode die bij je past!
- De basisvaardigheden kan elke beelddenker zeker aanleren.
- Zoek indien mogelijk, naar een persoonlijke werkmethode om snel alles te klasseren en terug te vinden.
Vermijd zoveel mogelijk om de werkmethodes van anderen klakkeloos over te nemen, als je vrij bent om je eigen manier van werken te kiezen.
Wat met opgelegde systemen op je werk?
Zit je in een werkomgeving en dien je je te houden aan bepaalde processen die voor iedereen gelden?
3 tips om de situatie werkbaar te maken:
- Neem de tijd om voor jezelf de logica te zoeken in het proces of systeem wat je dient te volgen.
- Zodra je de logica ziet, worden de verschillende stappen logisch. Door jezelf het systeem eigen te maken, lijkt het minder een vreemd en opgelegd systeem.
- Iets wat je logisch en vertrouwd lijkt, zal je minder moeite kosten om het te volgen.
Waar begin je?
Een beelddenker leert door ervaring:
- Begin er dus gewoon aan.
- Hou het simpel en eenvoudig. Start klein, uitbreiden kan altijd.
- Aanpassen en bijsturen is in de beginfase nodig!
- Evalueer je proces regelmatig. Stuur bij op basis van je eigen ervaringen en opgedane inzichten.
Leer met vallen en opstaan wat werkt of niet werkt, betekent uittesten en experimenteren.
In het begin zal volhouden een flinke uitdaging zijn, hieraan ontkomt geen enkele beelddenker!
Doorbijten is de boodschap, wil je de vruchten van je acties kunnen plukken.
Alles wat niet behoort tot je natuurlijke talenten:
- Zal jou altijd extra moeite blijven kosten.
- Wees je bewust dat je in deze activiteiten nooit een uitblinker zal zijn.
- Besef dat deze taken je meer energie kosten dan ze je opleveren.
- Indirect win je tijd en energie als dit slim organiseert omdat er ruimte vrijkomt in je hoofd en je agenda.
Wil jij hierbij steun en begeleiding?
Je kan een beelddenkercoach of begeleider zoeken die je helpt om de vertaalslag te maken naar een manier die bij je past. Bijkomend voordeel is dat deze persoon je ook steeds opnieuw kan aanmoedigen of aansporen om vol te houden.
Alles begint met bewustwording en inzicht over de verschillen. Het Multi Talent Leider traject helpt elke beelddenker op weg naar betere prestaties op de werkvloer:
- Meer resultaat met minder moeite
- Minder misverstanden en tijdverlies
- Meer rust voor jezelf en je medewerkers of collega’s
Opmerking van de auteur:
Dit artikel verscheen voor het eerst op 29 maart 2018. Deze publicatie wordt regelmatig aangevuld met de laatste nieuwe inzichten. De laatste update gebeurde op 4 maart 2024.
Saskia Smet is de auteur van dit artikel en oprichtster van Numentum.
Saskia heeft zich gespecialiseerd in het coachen en adviseren over beelddenken op de werkplek. Sinds 2010 deelt ze via deze blog tips voor volwassen beelddenkers in een werkomgeving.
Daarnaast is community manager van het Multi Talent Leader Platform. (Dit is leer- en community platform van Numentum).
Vergelijkbare omschrijvingen voor beelddenkers en aanverwante profielen vind je in dit overzicht.
Het anders-zijn, gaat pas op een positieve manier voor jou werken als je dit leert omdenken:
Op dat moment ga je deze extra kwaliteiten verder ontwikkelen in plaats van te blijven vasthangen aan de tekorten die anders-zijn met zich meebrengt. Jouw meerwaarde zit in die extra kwaliteiten!
Je bent veel meer dan een label en bovendien is iedere mens uniek.
We zijn allemaal verschillend en enkel door alle talenten samen te brengen gaan we sneller vooruit als team!
Wil je weten wat begeleiding van Numentum voor jou kan betekenen?
Maak een afspraak om je vraag telefonisch met Saskia te bespreken.
Ze gaat graag met je in gesprek om vrijblijvend de verschillende mogelijkheden te overlopen die jou het meest voordeel gaan opleveren.
Bron afbeeldingen: Numentum & Drawify
4 maart 2024
