Is ja maar een show-stopper? Hoe kies je voor oplossingsgerichtheid?

Hoe onschuldig is een ja maar?

Ja maar, velen onder ons gebruiken dit constant in verschillende omstandigheden:

1) Als we onbewust onze macht willen gebruiken om iets te weigeren zonder de echte reden te hoeven geven.

2) Als we geen zin hebben om een voorstel verder te onderzoeken of te overwegen.

Al deze reacties hebben 1 ding gemeen:

Het is een beleefde manier om een voorstel of een vraag af te wimpelen. Je blokt elke verdere discussie totaal af.

Resultaat:

• Je gaat argumenteren waarom je dit niet wil.
• Het heeft een zeer ontmoedigende invloed naar de toekomst toe. Medewerkers zullen steeds minder geneigd zijn om met ideeën of suggesties bij jou aan te kloppen.
• Je verbreekt hierdoor ook de verbinding of het contact met je gesprekspartner.

Als je naar de verschillende manieren van luisteren kijkt, zit je op niveau 2: Je gaat argumenteren om de stelling van de ander onderuit te halen.

Herkenbaar?

Zo ja, nodig ik je uit om eens een dag lang bij te houden en te turven hoeveel keer je ja maar zegt.

Wat betekent ja maar?

De betekenis van ja maar, is een beleefde manier om neen tegen een voorstel of vraag te zeggen.

Waarom is dit belangrijk om te weten?

Als je als leidinggevende of teamleider op elk voorstel of suggestie van je medewerkers antwoord met ‘ja, maar’ moet je niet versteld staan dat je na verloop van tijd geen enkele suggestie of verbeter optie nog te horen krijgt van je medewerkers.

Ja maar blokt gewoon elk voorstel af.

Dat begrijp ik maar ik kan toch niet overal Ja op zeggen of elke suggestie accepteren?

Dat klopt ook.
Wat als je die ‘Ja maar’ zou vervangen door een ‘Ja en’?

Van waar komt ja en?

Ja en komt uit de wereld van het improvisatietheater: Hier worden de spelers uitgedaagd om op een positieve manier om te gaan met wat andere spelers aanbrengen.

Waarom maakt dit verschil?

Je geeft met je ‘ja en’ antwoord aan dat :

• Je de optie wil onderzoeken of overwegen.
• Je oordeel stel je even uit.
• Je bent op dit moment nog niet 100% overtuigd dat dit de beste oplossing is.

Ja en creëert ruimte en nodigt uit om samen verder te denken en het idee te verbeteren. 

Na een Ja en, volgt waarschijnlijk een aanvulling en een opbouwend gesprek: 

Opties toevoegen

Door alle kennis en inzichten samen te leggen, kiezen jullie ervoor om het idee verder te ontwikkelen zodat jullie de best mogelijke optie in productie kunnen nemen.

Extra pluspunt: je wakkert het oplossingsgericht denken enorm aan onder je collega’s. 

Resultaat:

Een verbeterde versie zonder onbekende elementen of risico’s die nog moeten uitgezocht worden.

Snelle mislukkingen

In sommige gevallen ontdekken jullie dat dit geen goed plan is maar een rakeling.

Dat is geen ramp, er is op zich niets verloren. Meer dan waarschijnlijk was de onderzoeksfase leerrijk en ontdekten jullie belangrijke inzichten hoe het in de toekomst wel zou lukken.

Resultaat:

Er zijn weinig investeringen en tijd nodig geweest om de rakeling vast te stellen voor de implementatie fase gestart werd. Bij de implementatiefase zijn immers meer mensen en middelen betrokken. Het stopzetten na de onderzoeksfase heeft onnodige verspilling vermeden.

Motivatie boost

Wat ook de uitkomst is, het allerbelangrijkste is dat de onderlinge relaties tussen collega’s door ja en benadering versterkt werden. Door de tijd die vrijgemaakt werd voor dit extra gesprek, geef je als teamleider het signaal: Jouw suggesties en ideeën doen er toe, ze zijn de moeite er tijd voor vrij te maken.

Resultaat:

Er zijn nieuwe banden gesmeed tussen collega’s en teamleider. Dit geeft een boost aan inspiratie en versterkt de motivatie en innerlijke drive van medewerkers.

Samengevat

Ja en geeft een positieve boodschap en moedigt het denken in mogelijkheden aan.

Wat doet een Ja en anders?

Neen, je bent het niet onvoorwaardelijk eens met het idee zoals het nu is, maar gaat mee verder denken

Het geeft je de mogelijkheid om naar de ander toe te bewegen zodat jullie samen verder kunnen zoeken en mogelijkheden te exploreren.

Eerst ervaren dan pas geloven?

Ik hoor je al denken: Dat zal wel. Hoe kan 1 woord verschil nu zo’n grote impact hebben op het vervolg.

Dit is een perfecte oefening om het verschil tussen ‘ja maar’ en ‘ja en’ te ervaren. Je doet deze oefening per twee.

1ste ronde:

De ene collega (A) nodigt zijn collega uit om samen iets te gaan drinken na het werk. Collega (B) mag elke suggestie uitsluitend antwoorden met een zin die begint met “ja maar, …”

Kijk en ervaar wat er gebeurt en ontdek hoe jullie eruit komen om samen iets te gaan doen.

2de ronde:

De andere collega (B) doet nu een voorstel aan zijn collega (A). In dit geval antwoord collega A met Ja en en vult dit verder aan.

Kijk en ervaar wat er nu ontstaat.

Wat gebeurt er?

• In welke ronde zijn jullie samen op stap geweest?
• Waar zit het verschil tussen rondes 1 en 2?

Onvoorwaardelijke Ja

Voor de echte durvers is er de Ja-cheque!

Het concept is eenvoudig: Je geeft met de ja-cheque iemand die je nauw aan het hart ligt, de onvoorwaardelijke goedkeuring zonder vooraf te weten wat zijn grootste droom betekent.

Door iemand een ja-cheque te geven, laat je alle controle of oordelen los.

Ja maar anders

Toch liever iets meer veiligheid en controle behouden?

Ga aan de slag om het klassieke ja maar patroon om te buigen in een ja en houding.

Multi talent leiders of beelddenkers zitten nooit verveeld om een nieuw idee. Het is een grotere uitdaging om zo’n pril idee waar jij wild enthousiast over bent, met anderen te onderzoeken en te verbeteren.

De introductie gids “Samen aan het werk - 5 manieren om vlotter samen te werken met een beelddenker”, helpt je op weg.

Saskia Smet is de auteur van dit artikel en oprichtster van Numentum.

Saskia heeft zich gespecialiseerd in het coachen en adviseren over beelddenken op de werkplek. Ze deelt via deze blog tips voor volwassen beelddenkers in een werkomgeving.

Daarnaast is community manager van Multi Talent Leider netwerk op het Multi Talent Leader Platform. Dit is leer- en community platform van Numentum om beelddenkers op het werk te verenigen.

Vergelijkbare omschrijvingen voor beelddenkers en aanverwante profielen vind je in dit overzicht.

Het anders-zijn, gaat pas op een positieve manier voor jou werken als je dit leert omdenken:
Op dat moment ga je deze extra kwaliteiten verder ontwikkelen in plaats van te blijven vasthangen aan de tekorten die anders-zijn met zich meebrengt. Jouw meerwaarde zit in die extra kwaliteiten!

Je bent veel meer dan een label en bovendien is iedere mens uniek.
We zijn allemaal verschillend en enkel door alle talenten samen te brengen gaan we sneller vooruit als team!

Bron afbeeldingen: Numentum & Drawify

19 december 2022